نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 943 )                                                                                

ســوره 15 : حجـــر ( مـکّــی ـ 99 آیه دارد ـ جزء چهــاردهم ـ صفحه 262 )


  ( قسمــت هفتـــــم )


اوج عظمت و اصـالت


( جزء چهارد هــم صفحــه 263 آیه 26 )

بسم الله الرحمن الرحیم

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ

   تفسیـــر لفظـــی :

و در حقیقت انسان را از گلى خشک از گلى سیاه و بدبو آفریدیم


   تفسیر ادبی و عرفانی :

 

خــداونـــد آدم را از پنــــــــج چیــــــز آفــریــــــــد :

از گِــل و آب و آتـش و روشنـــــــائی و بـــــاد !

و حکمت آن در این است که ؛

خداوند همه ی خلق را از یک جنس آفرید :

فرشتـــگان را از نـــــــــــور ،

جـــنّیــــان را از نـــــــــــــار ،

مرغــــان را از بــــــاد و آب ،

و حشــرات را از خـــــــاک ،

و آبــزیــــان را از آب آفرید ،

و هر یک را از جنســـی مفــــرد و جــــــدا خلـــــق کـــــرد ،

و آدم را از همــــــــه ی این اجنــــــاس آفـــریـــــــــد !

و او را تکـــــــــــریـــــــم و تشــــــــــریــــف داد ،

تا بر همـــــــه ی مخلـــــــوقِ خــداونـــــــد ،

فضیلت و برتــــــری داشتــــه باشد ،

و همه را مسخّـــــر او گردانیـــد ،

تا او بر همـــه مسلّط باشد ،

که فــرمــــــــــود :

وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ و فَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلاً

 ( آیه 70 سوره مبارکه اسرا )

در میان موجودات عالم ، انسان ویژگى‌‌‏هاى منحصر به خود را دارد ،

 هم از لحاظداشتن نیروهاى عظیم فکرى و مادى

و هم از لحاظ داشتن قابلیت تکلیف و رسیدن به مقام قرب الهى ،

 موجـــــــــودى برتـــــــــــر است.

در آموزه‌‌های قرآنى ، انسان را در اوج عظمت و اصالت مى‌‌‏بینیم ،

و مشاهده مى‌کنیم که انسان در میان موجودات عالم ، موجودى با ارزش و شاه‌‌کارى گرانبها است.

 این ارزش تا جایى است که خداوند در قرآن پس از ذکر مراحل خلقت انسان ،

به خود تبریک مى‏ گوید : « فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِینَ »

 و در چندین مورد انسان را مسجود ملائک معرفى مى‌‌‏کند

و در آیه مورد بحث نیز کرامت ، شرافت و فضیلت فرزندان آدم را یادآوری می‌نماید.

 

خدای متعال در این آیه چهار ویژگى براى انسان برشمرده است.

1 ـ فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم :

منظور از این کرامت ، عظمت انسان در داشتن فکر و اندیشه و استعدادهاى گوناگونى است که مى‌‏تواند به وسیله آن در طبیعت تصرّف کند و براى خود زندگى بهترى بسازد، همچنین انسان ، قدرت انتخاب و خود آگاهى دارد.

2 ـ آنها را در خشکى و دریا بر مرکب‌‏ها حمل کردیم :

انسان براى حمل و نقل و مسافرت‌‏هاى خود ، موجودات دیگر را استخدام مى‌‏کند ، در خشکى چارپایان و وسایط نقلیه گوناگون و در دریا کشتى‌‏ها [ و در هوا ، هواپیماها ] را به خدمت گرفته است .

3 ـ آنان را از چیــــزهاى پاکیــــــزه روزى دادیم :

خوراک انسان نیز نسبت به حیوانات دیگر، برترى خاصى دارد و او براى خود، خوراک‌‏هاى متنوّع و لذیذى مى‌‏سازد و از میوه‏ ها، سبزى‌‏ها و گوشت‌‏هاى گوناگون بهره مى‌‏برد.

 

4 ـ آنها را بر بسیارى از آفریده‏‌هاى خود برتـــــــــــرى دادیم :

این ویژگى ازمهم‏‌ترین ویژگی‌های انسان است ؛

زیرا مربوط به فضیلت معنوى انسان در رسیدن به کمالات نفسانى و پاداش‌‏هاى الهى است


mofakham

نماهائی از موزه مردم شناسی بجنورد

mofakham

mofakham

 



موضوع :